1. Nguồn gốc ra đời của nghề yến sào
Vào khoảng thế kỷ 14, Lê Văn Đạt - Đề đốc thủy quân nhà Trần và đoàn quân đã trải qua một cuộc hành trình đầy khó khăn khi thuyền của ông bị đưa vào đảo Hòn Tre do gặp sóng to và bão lớn. Đối mặt với nguyên liệu khan hiếm, ông không có lựa chọn khác ngoài việc tìm kiếm lương thực ngay tại địa phương.
Trải qua cuộc tìm kiếm khắp vách núi, ông tình cờ khám phá được tổ yến và nhận ra giá trị to lớn của sản vật này. Lê Văn Đạt quyết định khai thác, bảo vệ và duy trì nguồn nguyên liệu quý báu này. Do đó, ông được công nhận là người sáng lập nghề yến, đánh dấu sự bắt đầu cho ngành công nghiệp này.
Bà Lê Thị Huyền Trâm (con gái ông Lê Văn Đạt) và An phủ sứ Bình Khang Lê Văn Quang đã tiếp bước và đóng góp lớn vào sự phát triển của nghề yến hiện nay. Thậm chí, họ đã hy sinh để bảo vệ chủ quyền của lãnh thổ đảo Yến. Để ghi nhớ công ơn của ông và hai con người tài năng này, người dân Khánh Hòa đã tổ chức lễ hội Yến Sào vào ngày 10/5 âm lịch.
Nghề Yến sào được ra đời vào thế kỷ 14
2. Ý nghĩa và mục định của lễ hội giỗ tổ nghề Yến Sào
Lễ hội Yến Sào Nha Trang - Khánh Hòa là sự kiện hàng năm nhằm tôn vinh truyền thống của ngành nghề này. Sự kiện này không chỉ là cơ hội để kỷ niệm lịch sử của ngành nghề, mà còn là dịp để thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo của Nha Trang.
Với chất lượng và giá trị dinh dưỡng cao, yến sào được coi là một loại thực phẩm quý giá để hỗ trợ sức khỏe. Lễ hội diễn ra tại Đảo Yến Nha Trang- Hòn Nội, với nhiều nghi lễ trang trọng. Đây cũng là dịp để cộng đồng địa phương cầu nguyện, mong muốn được ban ơn và phước lành từ trời đất và các vị thần.
Thông qua dịp lễ, người dân địa phương hy vọng rằng cuộc sống của họ sẽ luôn đủ đầy, vui vẻ và hạnh phúc, đồng thời mang lại may mắn cho ngành nghề yến trong tương lai. Lễ hội đặc sắc này diễn ra vào tháng 5 âm lịch hàng năm, tạo nên không khí rộn ràng và sôi động trên đảo.
Lễ hội Yến Sào Nha Trang - Khánh Hòa không chỉ là dịp để tôn vinh nghề truyền thống phá hang yến độc đáo mà còn là cơ hội để kết nối truyền thống và hiện đại thông qua các lễ nghi trang trí và những sự kiện nghệ thuật độc đáo. Mục tiêu chính của lễ hội là quảng bá và giới thiệu văn hóa đặc biệt của Nha Trang với du khách, mời gọi họ đến khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và tính cách thân thiện của người dân trong "xứ sở Trầm hương, Yến Sào".
Nghề khai thác Yến Sào có lịch sử hơn 700 năm và được bảo tồn qua nhiều thế hệ. Đây không chỉ là một nghề "hái ra vàng" mà còn là hành trình đầy gian truân, khi người dân phải đối mặt với nguy hiểm khi leo lên vách đá hiểm nguy để thu hoạch tổ yến. Do đó, Lễ hội Yến Sào đã trở thành dịp nhằm tôn vinh những người làm nghề khai thác yến.
Lễ hội nhằm tôn vinh nghề yến sào truyền thống ở Nha Trang
3. Các hoạt động trong lễ hội Yến Sào có gì đặc biệt?
3.1 Phần lễ
Vào buổi sáng sớm, hậu duệ thuộc dòng họ Lê bắt đầu nghi lễ tôn vinh tại đảo Yến - Hòn Nội. Nghi thức dâng hương này nhằm tưởng nhớ công đức của thủy tổ, thánh mẫu và những người tiền bối. Sau đó, họ bắt đầu nói lời cảm ơn, tổng kết những thành tựu đạt được trong năm vừa qua, như một món quà tặng cho đất trời và những người đã đóng góp vào nghề khai hoang tổ yến.
Lễ nghi diễn ra với sự trang trọng, mọi người đều ăn mặc lịch sự và dâng lên những sản vật ngon nhất từ đất Nha Trang, thể hiện lòng kính trọng và biết ơn đối với tổ nghề. Tiếng kèn và tiếng trống vang lên trong không khí, tạo nên không khí trang nghiêm. Đây là thời điểm mà lòng thành tâm của cộng đồng hiện hữu, nguyện vọng cho những điều tốt lành và tươi sáng nhất đến với nghề yến Nha Trang được thể hiện một cách chân thành.
Phần Lễ được tiến hành long trọng, nhằm tưởng nhớ công ơn đối với tổ nghề
3.2 Phần hội
Sau khi các nghi lễ linh đình kết thúc, phần hội của Lễ hội Yến Sào Nha Trang - Khánh Hòa diễn ra, đem đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo và phong phú về văn hóa và nghệ thuật truyền thống. Các hoạt động như: Quan hò, ca múa, chèo thuyền và triển lãm sản phẩm yến tại các gian hàng được tổ chức. Ngoài ra, hội cũng có các cuộc thi chế biến yến sào độc đáo.
Cuộc thi chế biến các món ăn từ yến sào luôn là điểm đặc biệt được mong đợi. Du khách sẽ có cơ hội quan sát quá trình thực hiện món ăn của các đội thi và nếm thử những món ăn tinh tế được làm từ yến.
Ngoài ra, trong phần hội du khách cũng có thể tìm hiểu chi tiết hơn về làng nghề truyền thống yến ở Nha Trang. Tại đây, bạn sẽ được khám phá về vòng đời và tập tính tự nhiên của chim yến, cũng như cách thu hoạch tổ yến.
Du khách sẽ được thưởng thức các món ăn hấp dẫn làm từ yến